GALERIE FRANZIS ENGELS
Joke Raes
Slumber, not in the gallery.....
ENGLISH BELOW
Zoals vruchtbare aarde ontelbare levensvormen baart, zo werkt Joke Raes aan een snel groeiend oeuvre. Haar tekeningen, sculpturen en installaties ontstaan schijnbaar moeiteloos maar wie naderbij komt duizelt het van de detaillering: elk werk is met grote aandacht gemaakt, verraadt obsessie met het oppervlak en alles wat daarachter ligt. Haar organische beeldtaal is die van het amazonewoud, van de woekerende, wriemelende natuur waarin de mens één soort is te midden van honderdduizenden andere – en toch slaagt Raes erin om het overzicht te bewaren, alsof ze de facetogen van een libelle heeft geleend om ook in volle vlucht nog precies te weten waar ze zich bevindt. Ze verdwaalt niet in de labyrintische lijnen van een tekening, lijkt niet te aarzelen als ze duizenden plastic tanden verlijmt – of haakjes, wat zijn het, deze kleine overgebleven industriële elementen die naadloos passen tussen de veren, de wilgenkatjes en de plantenzaden? Alles krijgt een heldere structuur, een afgeronde vorm die de kijker in staat stelt een eigen verhaal te construeren.
Er lopen verschillende formele thema’s door haar werk, zoals de denkbeeldige lijn die een tekening of assemblage deelt in twee helften of corresponderende sferen. De paren vormen spiegelbeeldige indrukken vol spanning en verlangen; Rorschachtests van overeenkomst en verschil. Binnen en buiten keren regelmatig terug; vulling en omhulling; bewaren, schuilen, verbergen. Een prominente plaats is er voor de fantasievolle botanische vormen die Raes tekent, lasert, kleit, breit en assembleert. De wortels, stammen, bloemen, kiemen, zwammen, bladeren, zaden en meeldraden spreken van een eigen plaats en identiteit; van uitwisseling, verstrengeling, bestuiving en symbiose. Met haar eclectische, tactiele materiaalgebruik vervaagt ze het onderscheid tussen natuur en cultuur – in wezen heffen de begrippen elkaar op: in haar werk verdwijnt de mens in de natuur en tegelijkertijd verdwijnt de natuur door toedoen van de mens.
De werken laten zich lezen als indringende metaforen, losgezongen van de persoonlijke anekdotes waarnaar soms een titel nog verwijst. Lost Lover heet het dan bijvoorbeeld – en je weet, neemt aan, dat er toentertijd iets gaande was. Hoewel haar sensuele beelden prachtig zijn om te zien, vertelt Raes niet per se aangename verhalen. Dynamiek gaat gepaard met weerstand en stagnatie en het verval is nooit ver weg; het vreet zich door het oppervlak naar buiten als wormen, schemert onder de huid, verschuilt zich in de fabelachtige overdaad.
Raes werkte een aantal jaren in het theater als performer en vormgever maar vond gaandeweg haar plaats in de beeldende kunst via een onderwatertentoonstelling in de Rode Zee en een residency te midden van een indianenstam diep in de Peruaanse Amazone. Als laureaat van het Hoger Instituut voor Schone Kunsten (HISK) in Gent stelt ze tentoon in België en ver daarbuiten. In 2017 realiseerde Raes een eerste grote opdracht in de openbare ruimte voor het Algemeen Ziekenhuis Alma in Eeklo. In de zomermaanden van 2017 ontwikkelde ze keramisch werk als artist-in-residence bij sundaymorning@ekwc in Nederland. In 2018 werkte Joke in de Creative residentie in Arita Saga Japan. De resultaten waren te zien in Tokyo, Kyoto Art center en Van Abbemuseum. Erna realiseerde ze een blijvende buitensculptuur in CC Destelheide. Afgelopen maanden was haar werk te zien in onder meer de Whitehouse gallery, Poortersloge en Pre-triennale Brugge, DMW gallery
Mask X, 2023
Porcelain, 35x24x18 cm
Mask, 2024
Porcelain, 33x26x18 cm
Mask, 2024
Porcelain, 37x25x17 cm
We are gold, 2022
keramiek, 16x20x11 cm
Joke Raes is an artist living and working in Belgium. She finished in ‘16 a post-graduate program at HISK, the Higher Institute for Fine Arts, in Ghent. Raes gradually found her place in the visual arts following an under-water exhibition in the Red Sea and a residency among indigenous people living deep inside the Peruvian Amazon.
Her organic drawings, sculptures and installations seem to come about without any effort but closer inspection reveals a dizzying level of detail: each work has been crafted with great care, suggesting an obsession with the surface and all that lies beneath.
She developed her ceramic artwork as an artist in residence at Sundaymorning@EKWC, The Netherlands, and one year later, she participated in an artist residency in Arita, Saga, Japan. Her works have been exhibited nationally and internationally in multiple exhibitions.
The way Joke Raes works at her fast expanding oeuvre evokes images of fertile soil that brings forth countless forms of life. Her drawings, sculptures and installations seem to come about without any effort but closer inspection reveals a dizzying level of detail: each work has been crafted with great care, suggesting an obsession with the surface and all that lies beneath. Her organic imagery has the visual abundance of the rainforest, of proliferating, wriggling nature where man is but one among hundreds of thousands of species – and yet she remains in full control, as if she borrowed the compound eyes from a dragonfly to keep track of her exact location even during the most jittery flight. Raes won’t lose her way in the labyrinthic lines of her drawings, she doesn’t seem to hesitate one second while she glues together thousands of plastic teeth – or hooks, what are they, these small left-over industrial elements that seamlessly fit with the feathers, the catkins and the seeds? Everything is clearly structured, finished into shapes that allows the viewer to construct their own story.
Several formal themes can be discerned in her work, like the imaginary line that divides an assemblage or drawing in two halves or corresponding spheres. The resultant pairs of mirrored images are full of tension and desire; Rorschach tests of difference and similarity. Raes frequently opposes inside and outside; filling and encapsulating; to keep, preserve, shelter, hide. A prominent place is reserved for the imaginative botanical forms that she is drawing, lasering, moulding, knitting and assembling. The roots and stems, the flowers, shoots, fungi and leaves, the stamina and seeds all speak of identity and a proper place; of exchange, pollination, embrace and symbiosis. Raes’ eclectic, tactile use of materials blurs the distinction between nature and culture – the concepts effectively rule each other out: throughout her work, man dissolves into nature while nature disappears at the hand of man.
Individual works can be read as urgent metaphors, liberated from the personal anecdotes sometimes suggested by the title. A drawing might be called Lost Lover – and you know, or assume, that something happened at the time. As beautiful as her work might be, Raes doesn’t necessarily tell us a pleasant story. Dynamics bring along resistance and stagnation and decay is always lurking somewhere; eating its way to the surface like worms, showing through the skin, hiding inside a fabulous exuberance.
